Mondmaskers belemmeren communicatie niet alleen op
visueel, maar ook op auditief vlak
Eén van de zaken die hierin werd aangehaald is dat er in deze periode van COVID-19 in de media veel aandacht wordt besteed aan het feit dat het dragen van mondmaskers (mondkapjes genoemd in Nederland) de communicatie met dove en slechthorende personen erg bemoeilijkt. Er wordt dan vooral gewezen op het ontbreken van het lipbeeld en een gedeelte van de expressie. Oplossingen worden dan gezocht in mondmaskers met een venster of in een plastic gezichtsscherm.
Maar een mondmasker (vooral stoffen en met een plastiek scherm) houdt ook een gedeelte van het geluid tegen, waardoor alles zachter en vooral hoge tonen (de hoge medeklinkers) minder goed of niet meer worden waargenomen.
-Zo toonde recent onderzoek van Goldin A, Weinstein B & Shiman N. (How do medical masks degrade speech perception? gepubliceerd in Hearing Review. 2020;27(5):8-9) aan dat mondmaskers vooral een negatieve impact hebben op de frequencies 2000-7000 Hz. Het geluid wordt erdoor van 4 tot 12 dB in intensiteit verminderd, afhankelijk van het soort mondmasker. (zie onderstaande figuur)
Figuur 1: Output SPL level differences (in dB) by type of mask being worn
De chirurgische maskers en plastieken schermen hebben de grootste negatieve invloed op het spraakverstaan, vooral in omgevingen met omgevingslawaai. De spraak vermindert dus niet alleen in intensiteit (luidheid), maar wordt ook nog vervormd (doordat hoge tonen meer worden tegengehouden dan lage tonen).
Het dragen van een afstandsmicrofoon (Roger systeem, Audiolink of Minimic) wordt in die omstandigheden dan ook erg aanbevolen.
-Bovenvermelde resultaten worden bevestigd door Atcherson S., Finly E., Dowell R. & Watson C (2020) en door Amanda M. Rudge, Valerie Sonneveldt, Betsy Moog Brooks van het Amerikaanse 'Moog Center for Deaf Education' getiteld over 'The Effects of Face Coverings and Remote Microphone Technology on Speech Perception in the Classroom' (het effect van gezichtsbescherming en afstandmicrofoon op de spraakperceptie in het klaslokaal).
Als centrum gespecialiseerd in het onderwijs aan dove leerlingen, hebben de auteurs van deze publicatie een onderzoek opgezet naar het spraakverstaan van de leerkracht, waarbij de leerkracht verschillende types van mondmaskers draagt en al dan niet gebruik maakt van een afstandsmicrofoon (Roger systeem van Phonak). De spraak werd auditief beoordeeld door 15 normaalhorende volwassenen (visuele ondersteuning via spraakafzien werd niet toegestaan).
Figuur 1: 4 typen van mondmaskers: a.stoffen; b. maker met venster; c. volledig transparant masker; d.transparant gezichtsscherm
Het spraakverstaan werd gemeten in 9 verschillende luisteromstandigheden (figuur 1):
- geen masker
- stoffen masker (a) zonder afstandsmicrofoon
- stoffen masker (a) met afstandsmicrofoon
- masker met venster (b), zonder afstandsmicrofoon
- masker met venster (b), met afstandsmicrofoon
- volledig transparant masker (c), zonder afstandsmicrofoon
- volledig transparant masker (c), met afstandsmicrofoon
- transparant gezichtsscherm (d), zonder afstandsmicrofoon
- transparant gezichtsscherm (d), met afstandsmicrofoon
Resultaten
Uit bovenvermelde figuur 2 blijkt heel duidelijk dat de beste resultaten worden behaald bij gebruik van een afstandsmicrofoon, uitgezonderd de combinatie van een afstandsmicrofoon met een volledig transparant masker omdat dit masker belemmert dat de spraak door de afstandsmicrofoon wordt opgepikt.
Het beste resultaat (te vergelijken met het spraakverstaan zonder masker) wordt behaald gebruik makend van de afstandsmicrofoon in combinatie met een transparant gezichtsscherm. Maar zoals we weten is een dergelijk gezichtsscherm niet coronaveilig. Om die reden heeft het Moog Center het gezichtsscherm coronaveilig aangepast naar een transparant gezichtsscherm met schort (zie figuur 3).
Figuur 3: transparant scherm met schort
Op dit ogenblik wordt dit getest op coronabestendigheid en bij een positief resultaat zullen alle leerkrachten in deze dove school in september een dergelijk masker dragen.
Deze studie toont dus ook heel duidelijk aan dat het gebruik van een afstandsmicrofoon aanbevolen is als je een mondmaker draagt en communiceert met een doof of slechthorend kind.
Het volledige ‘White paper on The Effects of Face Coverings and Remote Microphone Technology on Speech Perception in the Classroom’ kun je hier downloaden.
-Bovenstaande resultaten werden recent nogmaals bevestigd door Corey, Jones & Singer (2020) van de Universiteit van Illinois (US), die maar liefst 12 verschillende mondmaskers onderzochten naar impact op spraakverstaan. Zij kwamen ook tot de conclusie dat de medische mondmaskers auditief de beste mondmaskers zijn, en dat de transparante mondmaskers het meeste geluid tegenhouden en de spraak vervormen.
Zij hebben de resultaten mooi visueel weergegeven in onderstaande figuren:
Daarnaast toonden zij in hun studie ook aan dat het dragen van een afstandsmicrofoon tot een zeer grote verbetering kan leiden (zie onderstaande figuur)
Tot slot hebben zij de resultaten van hun studie mooi samengevat in een illustrerende video met de verschillende soorten van mondmaskers.(klik op onderstaande figuur om de video binnen You Tube te starten)
SAMENGEVAT
-er is geen masker beschikbaar dat goed is in de communicatie én goed beschermd tegen COVID-19. Kies je masker in functie van de primaire communicatie van de persoon met gehoorverlies: is de auditieve input voor deze persoon het belangrijkste, kies voor een medisch of stoffen mondmasker (of transparant gezichtsscherm). Is deze persoon meer afhankelijk van visuele informatie, kies een transparant mondscherm of beter een transparant gezichtsscherm.
-wil je corona veilig zijn, draag een medisch mondmasker, een afstandsmicrofoon en hou 1.5 m afstand
-wil je vlot communiceren met doven en slechthorenden, draag een transparant gezichtsscherm eventueel ook in combinatie met een afstandsmicrofoon en hou 1.5 m afstand (en draag een medisch mondmasker in de omgang met collega’s)
Referenties:
Atcherson S., Finly E., Dowell R. & Watson C (2020) More speech degradations and considerations in the search for transparent face coverings during the COVID-19 Pandemic, Audiology Today, July/August 202, p.5
Corey R, Jones U & Singer A. (2020), Acoustic effects of medical, cloth, and transparent face masks on speech signals, Audio & speech processing, submitted August 11, 2020
Goldin A, Weinstein B & Shiman N. (2020). Hearing Review, How do medical masks degrade speech perception? 27(5): 8-9
Renwa M. (IDEWE) (2020) Infobrief voor werknemers: collega met COVID-19, ID11246 Infobrief voor werkn TEM NL v4-0 2020-06-29, 1-4
Rudge A., Sonneveldt V. & Moog B. (2020). The Effects of Face Coverings and Remote Microphone Technology on Speech Perception in the Classroom. White Paper. Moog Center for Deaf Education, US.
-Een mooi praktisch voorbeeld over de negatieve impact van het mondmasker op het spraakverstaan bij het doen van boodschappen, wordt geïlustreerd in deze video van vzw AHOSA (Ander Horen Samen Aanpakken) waarin bestuurslid Inès Van de Weyer en ervaringsdeskundige Gina Welleman vertellen wat je kan doen om de communicatie met slechthorende/dove mensen te verbeteren in tijden van COVID-19. De reportage van TV Oost kun je hier bekijken.
Op de website van AHOSA vind je ook nog interessante artikels over: mondmaskers met speciale bedrukking, mondmaskers met een venster, plastiek gezichtsschermen , communicatietips in tijden van mondmaskers en tips bij dragen van een mondmasker in combinatie met een hoorapparaat.
- Op 1 november 2020 werd in België een nieuw ministerieel besluit in het Belgisch staatsblad gepubliceerd om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken. Hierin wordt aangegeven dat een masker niet alleen even mag verwijderd worden om te eten of te drinken of de neus te snuiten, maar ook om slechthorende en dove mensen te laten liplezen. In het Staatsblad wordt hierover het volgende vermeld:
“Overwegende dat dragen van mondmaskers is verplicht in bepaalde inrichtingen en bepaalde specifieke situaties, alsook in elke situatie waarin de regels van social distancing niet kunnen worden nageleefd, om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan; dat het alleen voor de strikt noodzakelijke tijd mag worden afgezet, met name om te drinken en te eten, om de neus te snuiten of om te liplezen voor doven en slechthorenden; dat het louter gebruik van een mondmasker echter niet volstaat en dat het steeds gepaard moet gaan met de andere preventiemaatregelen; dat de social distancing de belangrijkste en prioritaire preventiemaatregel blijft”.
Deze aanpassing in de wetgeving is er gekomen dankzij de gezamenlijke inspanningen van beroepsorganisaties voor audiologen en audiciens (UCBA) en verenigingen voor slechthorenden. Zij hebben vooral via sociale media het voorstel gedaan om het mogelijk te maken om mondmaskers tijdelijk af te nemen, op voorwaarde dat de sociale afstand van 1,5 meter gerespecteerd wordt, om liplezen voor mensen met gehoorverlies mogelijk te maken.
Daarnaast spendeerde de openbare omroep VRT op vrijdag 18 september aandacht aan de vlog van VRT-medewerkster Linde Merckpoel waarin ze ging praten met Silke, die slechthorend is. "Sinds corona is mijn leven veranderd, ik voel mij letterlijk en figuurlijk de mond gesnoerd" wist Silke te vertellen. De reportage kun je nog bekijken op https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/09/18/linde-vlogt-doof-of-slechthorend-zijn-in-tijden-van-corona/.
Dankzij al deze acties werd er dus gehoor gegeven aan de oproep.
-Ook in Nederland is er sinds 1 december 2020 de mondmaskerplicht in publieke ruimtes, maar ook daar mag een mondmasker afgedaan worden in communicatie met "mensen die afhankelijk zijn van non-verbale communicatie zoals liplezen", meldt de website van de Rijksoverheid.
